Το ελληνικό κράτος εγκρίνει σε χρόνο «ντε τε» τα εισαγόμενα γενόσημα καθυστερώντας απαράδεκτα την έγκριση των ελληνικών γενοσήμων. Την αποκάλυψη μεγατόνων κάνει ο πρόεδρος των Ελλήνων φαρμακοβιομηχάνων κ. Δημήτρης Δέμος, σύμφωνα με τον οποίο το ελληνικό κράτος «προμοτάρει» ξένα συμφέροντα όταν οι Έλληνες φαρμακοβιομήχανοι έχουν κάνει την τελευταία πενταετία επενδύσεις 200 εκατ. ευρώ! Με τις εξαγωγές ελληνικού φαρμάκου σε πάνω από 85 χώρες, θα μπορούσαμε να λύσουμε το πρόβλημα του ελλείμματος του ελληνικού Δημοσίου, λέει ο κ. Δέμος προσθέτοντας: «Παρ’ όλα αυτά το ελληνικό Δημόσιο όχι μόνο δεν στηρίζει την ελληνική βιομηχανία αλλά αντιθέτως δείχνει προνομιακή μεταχείριση στα εισαγόμενα γενόσημα αδιαφορώντας για τα ελληνικά προϊόντα».
Ας παρακολουθήσουμε τη συνέντευξη-βόμβα του κ. Δέμου:
– Κύριε Δέμο, είναι γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει πραγματοποιήσει μεγάλα άλματα στην παγκόσμια αγορά. Δώστε μας μια εικόνα αυτής της πορείας.
Πράγματι, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία ήταν ένας τοπικός κλάδος εγχώριας παραγωγής και ζήτησης. Σήμερα όμως έχει μεταμορφωθεί σε έναν παγκόσμιο παίκτη στον τομέα του φαρμάκου. Αυτό έχει οδηγήσει σε αλματώδη ανάπτυξη και τις εταιρείες και σε εξωστρέφεια. Σήμερα οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες παράγουν και εξάγουν φάρμακα σε 85 χώρες και τα φάρμακα τα οποία πωλούνται υπερβαίνουν τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς.
Οδηγηθήκαμε όμως στη σημερινή στοχευμένη καμπάνια που είναι το ελληνικό φάρμακο, διότι μετά λύπης μας διαπιστώσαμε ότι, ενώ είμαστε πάρα πολύ γνωστοί σε διεθνές επίπεδο, στην Ελλάδα επικρατεί μια αμφιβολία όσον αφορά το γενόσημο και δεν υπάρχει στους πολίτες ξεκάθαρη εικόνα για το ελληνικό φάρμακο.
– Την τελευταία εικοσαετία υπάρχει μια μεγάλη στροφή στα εισαγόμενα φάρμακα, ιδιαίτερα τα ακριβά φάρμακα των μεγάλων πολυεθνικών. Επιθυμείτε με την καμπάνια σας να αντιστρέψετε αυτή την τάση;
Κοιτάξτε, παγκοσμίως ο κλάδος των γενοσήμων θεωρείται ότι έχει πολλές δυνατότητες ανάπτυξης. Αυτές πηγάζουν από την ανάγκη να υπάρξουν οικονομίες σε όλα τα συστήματα υγείας όλων των χωρών. Ως εκ τούτου η λύση είναι η χρήση περισσότερων γενοσήμων. Στην Ελλάδα παρατηρούμε ότι υπάρχει πολύ μικρή διείσδυση στα γενόσημα, τα οποία ως και χθες ήταν ελληνικής παραγωγής.
Αυτή τη στιγμή βλέπουμε ότι γίνονται κάποιες ενέργειες να ανέβει το ποσοστό των γενοσήμων, και μάλιστα είναι και μνημονιακή υποχρέωση. Φοβόμαστε όμως ότι θα υπάρξει μια αθρόα εισαγωγή χαμηλού κόστους και αμφιβόλου ποιότητας γενοσήμων φαρμάκων από τρίτες χώρες. Γι’ αυτό λοιπόν και εμείς θέλουμε να τονίσουμε ότι δεν είναι όλα τα γενόσημα ίδια. Υπάρχουν τα ελληνικά φάρμακα που πρωταγωνιστούν διεθνώς. Τα ελληνικά φάρμακα εξασφαλίζουν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της εξαγωγικής προσπάθειας της χώρας – είμαστε ο τέταρτος σημαντικότερος εξαγωγικός κλάδος της ελληνικής οικονομίας – και αυτό που θέλουμε να δείξουμε είναι ότι είμαστε η λύση στο πρόβλημα που λέγεται «φαρμακευτική δαπάνη».
Πράγματι έχετε δίκιο. Τα τελευταία 20 χρόνια υπάρχει μια αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης. Αυτό έχει συμβεί διότι υπάρχει μια υποκατάσταση των θεραπειών με γενόσημα με νέας γενιάς φάρμακα τα οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι και απαραίτητο να καταναλωθούν. Αυτό το μείγμα λοιπόν είναι που πρέπει να αλλάξει. Αυτό είδε και η τρόικα και είπε «δεν είναι δυνατόν να υπάρχει τόσο μεγάλη συνταγογράφηση πρωτοτύπων φαρμάκων».
Πρώτα από όλα πρέπει να σωθεί η χώρα. Δεύτερον, πρέπει να υπάρξει μια επιλογή σε ποιοτικά φάρμακα. Να είναι οικονομικότερες οι θεραπείες χωρίς να χάνουν τη θεραπευτική αξία τους.
Αν αντιληφθούμε ότι η φαρμακοβιομηχανία αποτελεί το 10% της μεταποίησης της χώρας είναι ένας κλάδος που πρέπει να προσεχθεί.
– Τι επενδύσεις έκαναν οι Έλληνες φαρμακοβιομήχανοι;
Τα τελευταία 5 χρόνια έχουν επενδύσει 200 εκατ. ευρώ για να φτιαχτούν 6 νέες παραγωγικές μονάδες στη χώρα. Αυτές είχαν ουσιαστικά εξαγωγικό χαρακτήρα. Είναι αυτό που ουσιαστικά η κυβέρνηση προσπαθεί να βρει: επενδυτές. Στον δικό μας τον κλάδο τους έχει βρει στις τάξεις των Ελλήνων φαρμακοβιομηχάνων οι οποίοι και έχουν κάνει τις σχετικές επενδύσεις. Αυτές οι επενδύσεις στον εξαγωγικό τομέα οδηγούν συνέχεια σε ανάπτυξη Και δεν μιλάμε μόνο για ένα προϊόν που δεν είναι προστιθέμενης αξίας αλλά για ένα προϊόν που είναι πολύ υψηλής προστιθέμενης αξίας. Ας μη μιλήσουμε για τους υπο-προμηθευτές της ελληνικής παραγωγής φαρμάκου. Ας μιλήσουμε για το επιστημονικό προσωπικό υψηλής τεχνογνωσίας που απασχολούμε για τις μελέτες που γίνονται στη χώρα μας. Αν όλα αυτά τα βάλουμε μαζί θα δούμε ότι αυτό που βγήκε από την πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ είναι ότι για κάθε 1.000 ευρώ που δαπανά το κράτος για ελληνικό φάρμακο η συμμετοχή στο ΑΕΠ είναι ένα ποσό αυξημένο κατά 3,4 φορές. Δηλαδή η αξία που δημιουργείται στο ΑΕΠ ανέρχεται σε 3.400 ευρώ. Ο πολλαπλασιαστής αυτός είναι από τους υψηλότερους που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη χώρα μας.
– Το γεγονός αυτό οδήγησε προσφάτως και τον υπουργό Υγείας να αναγνωρίσει τον ρόλο του κλάδου στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας…
Μα ξέρετε τι συμβαίνει; Μερικές φορές κυνηγάμε την ουρά μας. Στην πραγματικότητα, όταν μειώνεις κατά 10% τη φαρμακευτική δαπάνη, μειώνεις το ΑΕΠ κατά 34%. Άρα όσο μειώνουμε τις τιμές των γενοσήμων και όσο δεν αφήνουμε τη διείσδυση των ελληνικών φαρμάκων στην αγορά δεν πρόκειται να βρεθεί λύση.
– Εδώ όμως έχουμε μια υποβοήθηση των εισαγόμενων γενοσήμων σε αντίθεση με τα ελληνικά γενόσημα. Τα πρώτα εγκρίνονται πιο γρήγορα…
Δεν είναι τυχαίο που έχει φθάσει όλη η χώρα στην κατάσταση που είμαστε σήμερα. Και δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση το φάρμακο. Σε πολλούς κλάδους έχουμε κάνει εγκλήματα.
Αυτό που θα ήθελα να πω είναι ότι από το 2000 όλες οι χώρες της Ευρώπης έχουν γίνει χώρες αναφοράς. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι οι φάκελοι που έχουν εγκριθεί από τους εθνικούς οργανισμούς φαρμάκου με μια απλή διαδικασία θα μπορούσαν να εγκριθούν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Εμείς αυτή την υποχρέωση που έχουμε βάσει ευρωπαϊκής νομοθεσίας δεν την έχουμε ακόμη ολοκληρώσει. Και έχουν περάσει πάνω από 10 χρόνια από τότε. Αν πρακτικά λοιπόν εμείς είχαμε – σε διάστημα 6-9 μηνών – άδειες σε όλη την Ευρώπη, φαντασθείτε πόσο πιο πολύ, με το καλό όνομα που έχουν δημιουργήσει τα ελληνικά φάρμακα στο εξωτερικό, πόσο θα μεγάλωναν οι εξαγωγές μας και πόσο θα μπορούσε να είχε βοηθηθεί το ΑΕΠ της χώρας. Αν μπορούσε η Ελλάδα να γίνει χώρα αναφοράς, με 300 ελληνικά φάρμακα στο εξωτερικό θα μπορούσαμε χωρίς υπερβολή να μειώναμε το έλλειμμα της χώρας. Θα μπορούσε δηλαδή η φαρμακοβιομηχανία να γίνει η ατμομηχανή της ανάπτυξης. Δυστυχώς όμως, αντί να κοιτάμε πώς να γίνει η Ελλάδα χώρα αναφοράς, παρατηρούμε ότι υπάρχουν στρεβλώσεις στις εγκρίσεις των φαρμάκων… Στην ουσία δηλαδή όταν έρχονται προς έγκριση εισαγόμενα φάρμακα απαντάμε σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία στις 60 ή 90 ημέρες, άρα παίρνουν άδεια πολύ γρήγορα, αντίθετα όταν πηγαίνουμε εμείς για να εγκρίνουμε φάρμακα περιμένουμε τρία – τριάμισι χρόνια. Αυτό δημιουργεί στρέβλωση του ανταγωνισμού και επομένως αν κάποιος το είχε κυνηγήσει θα μπορούσαν να υπάρξουν μεγάλες κυρώσεις για τη χώρα.
– Πώς βλέπετε τη στάση του υπουργείου;
Εμείς έχουμε προχωρήσει ένα βήμα πιο μπροστά. Έχουμε ετοιμάσει προτάσεις για μια βιώσιμη λύση της φαρμακευτικής δαπάνης. Έχουμε κάνει μάλιστα οικονομική τεκμηρίωση.
Η φαρμακευτική πολιτική αποτελείται από μια σειρά παραμέτρους μεταξύ των οποίων η φαρμακευτική πολιτική, η ασφαλιστική τιμή, ο χειρισμός rebate volume rebate και glowback, η κατηγοριοποίηση των φαρμάκων για την αποζημίωση, τα ποσοστά αποζημίωσης από τους ασθενείς καθώς επίσης και τα κίνητρα που υπάρχουν για τη διείσδυση περισσοτέρων γενοσήμων στην αγορά. Τις θέσεις μας για όλα αυτά βλέπουμε ότι η πολιτική ηγεσία τις έχει λάβει πολύ σοβαρά υπόψη της και έχει μια πολύ θετική άποψη προς την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Και, ξέρετε, αυτό δεν είναι άποψη επειδή είναι θέμα ενός συγκεκριμένου πολιτικού προσώπου. Αλλά όλοι συζητάμε ότι πρέπει να βρεθούν επενδυτές, να βγούμε από το τέλμα, να υπάρξει ανάπτυξη. Ας μην ξεχνούμε ότι ο κλάδος της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας είναι ο τρίτος μεγαλύτερος ως συνεισφορά στο ΑΕΠ σε ολόκληρη την Ευρώπη μετά τη Δανία και τη Σλοβενία.
Όταν λοιπόν δούμε και κάποιους άλλους δείκτες, όπως ότι ο κλάδος της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας σε σχέση με όλους τους κλάδους σε όλη την Ευρώπη έχει δείξει τη μεγαλύτερη αντοχή, καταλαβαίνετε ότι θα μπορούσε να μετατραπεί σε ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας. Και νομίζω ότι δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες στην ελληνική οικονομία για να στηριχθεί και να προχωρήσει μπροστά.
– Σας ευχαριστώ θερμά.
Και εγώ… Επιτρέψτε μου όμως να συμπληρώσω κάτι τελευταίο: Νομίζω ότι πολλά χρόνια στηριχθήκαμε σε ξένες δυνάμεις και ήλθε η ώρα να στηριχθούμε στις δικές μας. Δυστυχώς αυτό το καταλαβαίνουμε με έναν άσχημο τρόπο αλλά έτσι πρέπει να προχωρήσουμε.
Έχω επισκεφθεί πάνω από 45 χώρες σε όλον τον κόσμο διότι έχουμε ένα εκτεταμένο δίκτυο εξαγωγών παγκοσμίως. Σας πληροφορώ ότι το δαιμόνιο και η αποφασιστικότητα του Έλληνα όταν θέλει – πολλές φορές μάλιστα την εκδηλώνουμε σε αντίξοες συνθήκες – δεν συναντιέται εύκολα. Είναι λοιπόν έλλειμμα να υποτιμούμε τον εαυτό μας και το DNA μας και να μην κοιτάμε με τις δικές μας δυνάμεις να προχωρήσουμε μπροστά.